- Οικουμενική Σύνοδος
- Είναι το ανώτατο συλλογικό όργανο, που εκπροσωπεί το σύνολο της χριστιανικής Εκκλησίας. Συγκαλείται όταν προκύψει ένα σοβαρό δογματικό ή γενικότερα θρησκευτικό ζήτημα, το οποίο είναι δυνατό να αναστατώσει και να διχάσει την Εκκλησία και να δημιουργήσει πρόβλημα και στην πολιτεία. Ασκεί, παράλληλα, διοικητικά, δικαστικά και νομοθετικά καθήκοντα. Οι Ο. Σ. που αναγνωρίζονται από την Ανατ. Ορθόδοξη Εκκλησία είναι οι εξής: 1. A’, στη Νίκαια (325). Συγκλήθηκε για να καταδικάσει την αίρεση του Άρειου. Η Σύνοδος αυτή έχει συντάξει το Σύμβολο της Νίκαιας με βάση προγενέστερο βαφτιστικό σύμβολο. 2. B’, στην Κωνσταντινούπολη (381). Συγκλήθηκε κατά των Πνευματομάχων. Καταδικάστηκε η αίρεση του Μακεδόνιου και των οπαδών του, οι οποίοι αρνήθηκαν να δεχτούν το Σύμβολο της Νίκαιας, σε ό,τι αφορά το άρθρο περί του Αγίου Πνεύματος. 3. Γ’ στην Έφεσσο (431). Πήραν μέρος σε αυτήν 160 επίσκοποι. Καταδίκασε την αιρετική διδασκαλία του Νεστόριου, που τον αναθεμάτισε και τον καθαίρεσε. Η Σύνοδος αυτή κοινοποίησε και 8 κανόνες. 4. Δ’, στη Χαλκηδόνα (451). Αρχικά συγκλήθηκε στη Νίκαια, αλλά μετά μεταφέρθηκε στη Χαλκηδόνα. Σκοπός της ήταν να δώσει λύση στο ζήτημα που είχε προκύψει από τη διδασκαλία του μονοφυσιτισμού. Η Σύνοδος κοινοποίησε 30 κανόνες. Οι αποφάσεις της όμως δεν έγιναν δεκτές από τους οπαδούς του Νεστόριου και η προσπάθεια της Αυτοκρατορίας να τις επιβάλει οδήγησε στην απώλεια της Συρίας, Παλαιστίνης και Αιγύπτου. 5. E’, στην Κωνσταντινούπολη (553). Συγκλήθηκε για το ζήτημα των λεγόμενων Τριών Κεφαλαίων. Καταδίκασε τον Θεόδωρο Μοψουεστίας και τα συγγράμματα του, ορισμένα συγγράμματα κάποιου θεοδώρητου Κύρου, και την επιστολή του Ίβα της Έδεσσας προς κάποιον Μάρι. 6. ΣΤ’, στην Κωνσταντινούπολη (680). Συγκλήθηκε για να καταδικάσει τον μονοθελητισμό και τους σημαντικότερους εκπροσώπους του. Η Σύνοδος διακήρυξε την ύπαρξη δύο ενεργειών (θελήσεων) του Χριστού, οι οποίες αντιστοιχούν σε κάθε μια από τις δύο φύσεις του. 7. Πευθέκτη η εν Τρούλλω (691). Συγκλήθηκε και συμπλήρωσε το έργο της πέμπτης και της έκτης Ο.Σ. με την κοινοποίηση 102 κανόνων. 8. Ζ’., στη Νίκαια (787). Αρχικά συγκλήθηκε στον ναό των Αγίων Αποστόλων στην Κωνσταντινούπολη, αλλά εξαιτίας των ταραχών που προκλήθηκαν εκεί από τους εικονομάχους, ο πατριάρχης Παράσιος ανέστειλε τις εργασίες της και την συγκάλεσε έπειτα στον ναό της Αγίας Σοφίας στη Νίκαια. Πήραν μέρος σε αυτήν περίπου 350 επίσκοποι, που καταδίκασαν την εικονομαχία και θέσπισαν την τιμητική προσκύνηση των εικόνων.
Dictionary of Greek. 2013.